- ADA= Dört tarafı denizlerle çevrili kara parçası
- AÇIK HAVZA =Suları akarsular aracılığıyla denizelere ulaştıran havzalardır.
- AĞIZ=Mağma ,volkanik gazlar veya buharın yeryüzüne çıktığı açıklık
- AKARSU=Belirli bir yatak içinde sürekli yada en az bir mevsim süresince akan su.
- AKARSU REJİMİ=Akarsuyun akımında yılboyunca meydana gelen değişiklik
- AKARSU AĞI=Akarsuların tüm kollarını kapsayan örgüdür
- AKARSU HAVZASI=Bir akarsuyun sularının toplandığı bölgedir.
- AKIM=Bir akarsu yatağının herhangi bir yerinden geçen su miktarı
- ANDEZİT=Eflatun, mor ,pembemsi renkli dış püskürük kayacıdır.
- ARTEZYEN=Basınçlı yeraltı suları.iki geçirimsiz tabaka arasındaki geçirimsiz takada arasındaki sulardır
- AKİFER=İçinde suyun birikip akabildiği kayaç bölümü
- ATMOSFER=Dünyayı çepecevre saran gaz örtüsüne atmosfer denir
- ATMOSFER BASINCI =Atmosferi oluşturan gazların bell bir ağırlığı vardır.gazların yeryüzündeki cisimler üzrine uyguladığı basınca atmosfer basıncı denir
- ANTİKLİNAL=Kubbe şeklinde kıvrım yapan tabaka
- ANTİSİKLON=Çevredeki basınca göre daha yüksek basınca sahip bölge
- ANEMOMETRE=Rüzgarın hızını ölçmek için kullanılan aygıt.
- AY TUTULMASI=Ay dünya'nın gölge konisinde veya yar gölge konisinde bulunursa,Dünyadan Ay'ın tamamı veya bir kısmı görülmez bu oay ay tutulmasıdır.
- AYDINLANMA ÇEMBERİ=Dünya'nın aydınlık ve karanlık olan bölümlerini ayıran sınırdır.
- AFET=Toplumu sosyal,ekonomik ve kültürel yönden olumsuz etkilyen dğal ve insan kaynaklı olayların tamamı
- ALÜVYON=Akarsuların taşıyıp yığdığı mil,kil,kum,çakıl karışımında olan tortullar
- ANTROPOJEN BOZKIR=İnsan tarafından tahrip edilmiş bozkır.
B
- BASINÇ=Havadaki su buharı ve gazların cisimler üzerine uygaladığı ağırlığa denir.
- BAROMETRE=Hava basıncını ölçmeye yarıyan aygıt
- BAĞIL NEM=Belli bir sıcaklıkta bir hava kütlesinde bulunan nem miktarının yüzde olarak ifadesi
- BORA=Yugoslavyanın iç kesimlrinden Adriyatik Denizi kıyılarına esen soğuk rüzgarlardır
- BOZKIR=İlkbahar yağışlarıyla yeşeren
- BOYLAM=Dünya'nın birbirine birleştiren yaylara denir.
- BAŞKALAŞMA=Bir taşın mineral yapısı ve yapısının ve dokusunun sıcaklık,basınç veya her ikisinin etkisi ile kimyasal ve fiziksel yönden değişime uğramasıdır
- BAZALT=Lavın soğuması sonucunda oluşan koyu renkli volkanik kayaç türü
- BOYUN=irbirine ters yönde açılmş iki akarsu vadinin en yüksek iki doruk arasındaki alanın en alçak yerine boyun denir.
- BUZUL VADİSİ =Buzul aşındırması sonucu olusan U şeklindeki vadidir.
- BİYOM=En büyük tür topluluğu
- BİYOSFER= Canlıların içinde yaşadığı küre
- BOĞAZ VADİ =Akarsuların dağları yarmalrıyla oluşan vadi
- BİRİKİNTİ KONİSİ=Dağlardan gelen akasu ve sellerin taşıdığı malzemelerin dağın eteğinde ki düzlüklere yığılmasıyla oluşan koni.
- BUZUL=Yerçekiminin etkisiyle hareket eden buz kütlesi
- CEPHE=İki değişik hava kütlesinin karşılaşmış olduğu hat
- CEPHE YAĞIŞLARI =Sıcak ve soğuk hava kütlelerinin karşılaştığı yerde oluşan yağış
- COĞRAFİ KONUM=Yeryüzünde herhangi bir alanın bulunduğu yere o alanın coğrafi konumunu gösterir
- CAĞLAYAN=Bir akarsuyun yüksekten döküldüğü yer
- CEZİR =Ay'ın çekimine bağlı olarak denizde gelgit oluşması
- COSMOS=Kainat
- COĞRAFİ YERYÜZÜ=İnsanların yaşadığı yer
- ÇAY=Dereden büyük akarsu
- ÇIĞ=Dağların yüksek kesimlerinden ayrılarak düşen ve gittikçe büyüyen kar kütlesi
- ÇİY=Havanın açık olduğu geçelerde bitkilerin üzerinde bulunan su damlacıkları
- ÇİZGİSEL HIZ= Dairesel hareket yapan yerküre üzerindeki bi noktanıneksen üzerinde yer değiştirme hızıdır
- ÇÖL=Bitki örtüsünün bulunmadığı kurak alan
- ÇÖKME DOLİNİ=Mağaradaki tavanların incelerek çökmesiyle oluşan karstik şekil
- ÇENTİK VADİ=Akasuların derine aşındırmmasıyla oluşan V şekilli,tabansız ,genç vadi
- DALGA=Deniz ve göllerdeki suların peryodik salınımları
- DEBİ=Akarsu akımı
- DELTA=Akarsurın deniz ve göllerin taşıdıkları sular ile birlikte sürüklenen malzemelrin birikmesine denir.
- DEPREM=Yerkabuğunun derinliklerinde oluşan titreşim ve sarsıntılar
- DERE=Suyu az ve boyu kısa olan akarsulardır.
- DOLİN=Kalker platolar üzerinde görülen oval şekilli erime çukuru
- DORUK=Dağın zirvesi
- DÜDEN= Karstik alanlarda derine doğru akan suların yutulduğu oluk
- DİVERJANS=Hava kütlelerinin merkezden çevreye doğru yayılması
- DAĞ OLUŞUMU=Orojenes
- DÜNYA=Güneş sisteminin 9 gezegeninden biridir.
- DÖNENCE=Güneş ışınlarının dik açıyla düştüğü 23° 27' paralel enlem daireleridir.ekvatorun kuzeyinden geçen enlem yengeç güneyinden geçene ise oğlak dönencesi adı verilir.
- DENGE PROFİLİ=Yatak eğimi azalmış,akış hızı yavaşlamışaşındırma azalıp biriktirme çoğalmış hale gelir akarsunun ağzından kaynağına doğru uzanan profili iç bükey bir eğri halini alır.
- DİKİT= Mağara tavanlarından damlayan suların buharlaşarak,tabanda bulunan kireç ile birleşmesi sonucu yükselen sutunlar
E
- EPİROJENEZ=Karaların toptan alçalması yada yükselmesi olayıdır
- EKİNOKS=Gece gündüz eşitliği
- EKLİPTİK=Yörünge düzlemi
- EREZYON=Toprağın taşınması
- EVRİM=Zaman içinde değişme
- EKOLOJİ=İnsan ve diğer canlıların birbirleriyl ve çevreleriyle olan etkileşimleri inceleyen bilim dalı
- ENDEMİK BİTKİ=Dünyanın sadece belli bir bölgesinde bulunan ve belirli iklim şartlarında yetişen bitki.
- EKOSİSTEM=Beli bir alanda yaşayan ve birbiriyle etkileşim içinde olan canlı topluluğu
- EKOCOĞRAFYA=Ekolojiye coğrafi yöntemle yaklaşım
- EKVATOR=Dünyanın ekseninden dik olarak geçen en büyük hayali daire
- ENTANSİF TARIM=Modern yöntemlerle yapılan verimi yüksek tarım
F
- FALEZ=Kıyıda dalgaların aşındırmasıyla oluşan diklik
- FAY ATIMI=Fay çizgisi boyunca hareket etmiş olan kütlenin birbirine göre kayma miktarı
- FENELOJİ=Bitki gelişimi ve iklim arasındaki bağlantıları inceleyen bilim
- FIRLAMA=Yanardağdan çıkan malzemeler
- FİYORD=Buzul vadilerinin deniz suları altında kalmasıyla oluşan girintili çıkıntılı kıyılara denir.
- FOSİL=Farklı jeolahik zamanlarda yaşayan bitki ve hayvan kalıntılarının zamanla taşlaşmış biçimidir.
- FÖN OLAYI=Dağlık kütleden sarkan hava kütlesinin çevreden ısınması ile havanın ısınmasdır.
- FLORA= Bir ortamdaki bitkilerin tümünün türüne göre sınıflandırılması
- FÜMÜRAL=Yanardağ tütmesi
G
- GARİG=Maki örtüsünün tahrip edilerek terkedileb yerde yetişen bitki türü.
- GAYZER=Sıcak su buharının belirli aralıklarla patlayarak çıkardrığı birtakım kaynaklar
- GEOİD=Dünyamızın kutuplardan basık ekvatordan şişkin olma durumuna geoid denir
- GNAYS=Granitin yüksek sıcaklık ve basınç altında değişime uğramasıdır.
- GÖK ADA=Uzayın algılanabilien bölgesi
- GÖLET=Yapay küçük göl
- GÖK EKSENİ=Dünya kutuplar yarıçapının sonsuza doğru uzatılması yoluyla oluşan eksen
- GRAFİK ÖLÇEK =Çizgi ölçek
- GÜN-TÜN EŞİTLİĞİ=Ekinoks
- GRAPHE=Tasvir, anlatım
- GELEĞEN=Göle karışan su
- GÖL=Kara içinde yer alan her tarafı kapalı içinde belirli bir derinlikte su bulunduran alan.
- GÜNBERİ=Dünya'nın Güneş'e en çok yaklaşıp,yörüngede en hızlı döndüğü gündür.
- GÜNÖTE=Dünya'nın Güneş'ten en çok uzaklaşıp,yörüngede en yavaş döndüğü gündür.
H
- HABİBAT=İnsan dışındaki varlıkların doğal yaşadığı yer.
- HEYELAN=Toprağın,taşların ve tabakaların bulundukları yerden aşağı kaymasıdır.
- HARİTA=Dünya'nın bütününün veya bir bölümünün kuşbakışı görünümünün blli bir oranda küçültülerek düzleme aktarılmış şeklidir.
- HİPSOGRAFİK EĞRİ=Yeryüzünün yükseklik veya derinlik basamaklarını gösteren eğridir.
- HALİÇ=Gel-git olayının belirgin olduğu yerlerde bu oladyda doğan akıntıların etki yaptığı kıyılarda ırmak ağzının huni biçiminde genişlemiş durumudur
- HİDOSFER=Su küre
- HORİZON=Fiziksel ve kimyasal yönde değişikşik gösteren toprak katı
- HORST=Yerkabuğunu kırılarak yer değiştirmesi ile yüksekte kalmış kısmı
- HUMUS=Bitki artıklarını toprakta birikmesiyle oluşan koyu rengli organik madde
- HİGROFİL=Suyu seven bitki
- HİNTERLAND=Bir limanın çevresyle olan ulaşım bağlantısı
- HARİTA ÖLÇEĞİ=Harita üzerinde belli iki nokta arasındaki uzunluğun yeryüzündeki aynı noktaya uzunluğudur.
- HARİTA ANAHTARI=Haritada kullanılan özel işaretlerin ne anlama geldiğini gösteren bölümdür.
- IŞIMA=Yeryüzünün kazandığı enerjiyinin bir bölümünü atmosfere vermesi
- IŞIK GEÇİRMEZ=Saydam olmayan
- İKLİM=Geniş bir bölge içinde uzun yllar değişmeyen ortalama hava koşullarına denir
- İZOHİPS=Eş yükselti eğrisi
- İYONOSFER=Morötesi ışınlarının,molekülleri parçalayarak iyon haline getirdği atmsfer katmanıdır.
- İÇ DENİZ=Okyanuslara boğazlar aracılığıyla bağlanan kara içlerine sokulmuş denizlere denir
- İSOBAR=Eş basınç eğrisi
- JEOLOJİ=Yer bilimi
- JEOMORFOLOJİ=Yeryüzü şekilleri
- JİPS= Alçıtaşı.Beyaz renkli kimyasal tortul bir kayaç
- JEOANTİKLİNAL=Derin deniz çanakları (jeosenklinal) da biriken tortulların kıvranmasıyla deniz üzerine biriken sırtlar.
- JEOTERMAL =Yer kabuğunun derinliklrindeki sıcak su.
- KALDERA ADASI=Kaldera halkasının su yüzüne yükselmiş volkanik bir adası
- KARSTİK GÖLLER=Eriyebilen kayaçların bulunduğu yerlerde,tabanda oluşan göllerdir
- KALKER=Deniz ve okyanus havzalarında ,erimiş halde bulunan kirecin çökmesi ve taşlaşması sonucu oluşan taştır.
- KAYAÇ BİLGİSİ=Petrografi,
- KITA=Denizlerin ortasında çok büyük birer ada gibi duran ana kara kütlelerine denir.
- KRATER=Bir volkan konisinin tepesinde yer alan.dik yamaçlarla çevrili çukur
- KROKİ=Bir yerin kuşbakışı görünümünü ölçeksiz düzleme aktarılmasıdır.
- KANYON=Akarsu ve buzul tarafından yatay tabaklı arazilerde açılmış 'U' şeklinde vadilerdir.
- KARAYEL=Balkanlardaki yüksek basınç ve Basra Körfezi'ndeki alçak basınç sonucu oluşur.
- KIRAĞI=Soğuyan zeminler üzerindeki yoğunlaşmanın buz kristalleri şeklinde olmasıdır.
- KIRKIBAYIR=Yarı kurak iklim bölgelerinde sel yarıntılarıyla dolu yamaçlardır.
- KITA SAHANLIĞI=Deniz seviyesinin altında kıyı çizgisinden 200 m derine inen bölüme
- KÖRFEZ=Denizin karaya doğru sokulmuş büyük ve derin girintisi
- LEJANT=Harita özel işaretleri
- LİTOSFER=Taş küre.Yer yuvarlığının kayaçlardan oluşan katı dış küre
- LAGÜN=Kıyılarda,denizden setle ayrılmış,genellikle sığ göl veya deniz girintisi denizkulağı
- LAPYA =Kireçtaşları yüzeylerinin sularla aşınması ile oluşan küçük oluklar
- LAV=Volkanların çıkardığı sıcak ,akışkan malzeme.
- MAGMATİK=Magmadan oluşmuş
- MANTARKAYA=Kurak yada yarıkurak bölgelerde kayalarının özellikle alt kısımlarının rüzgarlar tarafından aşındırılması ile oluşan şekillerdir.
- MAKİ=Akdeniz ikliminin tipik bitki topluluğudur.boyları 2-4 metre arasında değişen çalılardır.
- MOREN=Buzulların sürükleyip yığdığı taş parçaları
- MENDERES=Bir akarsuyun az eğimli bölgelerde oluşturduğu kıvrımlar
- MERMER=Kalkerin
- NEM=Su buharı
- NÜFUS YOĞUNLUĞU=Belli bir alanda yaşayan nüfusun o alana oranıdır.
- NEMLİLİK=Yaklaşık havanın,belli bir sıcaklıkta taşıdığı nem miktarı.
- NÜFUS=Sınırları belli bir alanda yaşıyan insanlar
- OBSİDYEN=Mağmanın yeryüzüne çıktığında aniden soğuması ile oluşur.Siyah ve kahverengidir.
- OBRUK=Karstik kayaçlardaki derin doğal kuyular
- OROJENEZ=Tortul tabakalrın kırılma veya kırılma hareketleriyle yükselmesi olayına dağ oluşumu yani orojenes denir.
- OROGRAFİK YAĞIŞ=Neml hava kütlelerinin dağ yamacına çarparak yükselmesi sonucu oluşan yağışlardır.
- ÖLÇEK =Harita üzerinde bir uzunluğun yeryüzünde ki,gerçek bir uzunluğa oranı
- PENEPLEN=Yontularak düzleşmş alan.
- PLATO=Akarsu vadileriyle derince yarılmış düz ve geniş düzlükler
- PEDELOJİ=Toprak bilimi
- POLYE=Ova görünümlü büyük karstik çukurlara polye denir.
- REGRASYON=Denizin çekilip su altındaki alanların karaya katılması
- REJİM=Bir akarsuyun debisinin zamana ve yere göre gösterdiği değişikliklere denir.
- RÜZGAR=Hava kütlelerinin yatay yöndeki hareketlerine denir
- RÜZGAR EREZYONU=Bitki örtüsünün olmadığı yada cılız olduğu yerlerde toprağın rüzgarlarla yerinden kopartılarak taşınmasına denir
- RESİF=Mercanlar,mercan yapıları
- SARKIT=Mağaralar içinde tavandan aşağı doğru büyüyerek sarkan damlataşları.
- SENKLİNAL=Tabakaların tekne biçmindeki kıvrılma şekli
- SEKİ=Eski vadi tabanlarının yksekte kalması ile oluşan basmaklara seki denir.
- ŞEMOSFER=Atmosferin stratosfer ile iyonosfer arasındaki katmanıdır.
- SİRK BUZULU=Dağların tepesindeki ve yüksek yamaçlardaki küçük çanaklarda yeni oluşmaya başlayan buz türüdür.
- SIRT=İki akarsu vadisini birbirinden ayıran ve birbirine ters yönde eğimli yüzeyleri birleştiren yeryüzü şeklidir.
- SİYENİT=Yeşilimsi,pembemsi renkli iç püskürük bir kayaçtır.
- STEP=Bozkır
- ŞELALE=Çağlayan
- TAŞ=Kayaç.
- TARAÇA=Seki
- TAŞ KÜRE=Dünya'nın manto katmanının üstünde yer alan ve yeryüzüne kadar uzanan katmanıdır
- TEKTONİK GÖLLER=Yerkabuğunun tektonik hareketleri sırasında oluşan çanaklardaki göllerdir.
- TEPE=Bir doruk noktası ve onu çevreleyen kayaçlardan oluşmaktadır.
- TERMİK BASINÇ=Dünya'nın küreselliği nedeniyle ısınma ve soğumaya bağlı olarak oluşan basınçlardır.
- TRAVERTEN=Suda çözünmüş kirecin yeryüzünde yada mağarada çökelmesiyle oluşmuş çeşitli biçimdeki çökeltiler.
- TROPOSFER=Atmosferin yeryüzüne temas eden ,alt bölümüdür.
- TSUNAMİ=Deniz altında oluşan depremlerin etkisiyle meydana gelen sartsıntıların oluşturduğu dev dalgalardır.
- TUNDRA=Kutuplara yakın bölgelerde görülen iklim türü ve bitki örtüsü
- TERRAROSA=Akdeniz ikliminin egemen olduğu yerlerde karstik çukurlarda birikmiş erime ve yıkama sonucu kalkeri gitmiş killi,kızıl toprak.
- UZAY=Bütün gök varlıklarının içinde bulunduğu sonsuz boşluk
- UVALA=Genişleyip derinleşen dolinlerin birleşmesiyle oluşan dolinlerden daha büyük çukurlardır.
- VADİ=Akarsuyun içinde aktığı ,kaynaktan ağıza yönelik sürekli akan uzun çukurlardır
- VADİ BUZULU=Sürekli beslenerek sirkten taşan ve vadi boyunca aşağı hareket eden buzul şeklidir
- VOLKAN BACASI=Mağmanın yeryüzüne ulaşıncaya kadar geçtiği yola denir.
- VOLKAN KONİSİ=Lav,kül gibi volkanik maddelerin üstüste yığılması ile oluşan koni biçimli yükseltiye denir
- VOLKANİZMA=Yerin derinlerinde bulunan magmanın patlama ve püskürme biçminde yeryüzüne çıkmasına denir
Y
- YAĞIŞ=Havadaki nemin doyma noktasını aşıp ,su damlacıklaı, buz kristelleri şeklinde yoğunlaşmasına denir.
- YAMAÇ=Yeryüzündeki eğimli yüzeyler
- YAYLA=Yaz aylarında tarım yapmak yada dinlenmek üzere kendi bölgesine göre yüksek yerlerde yapılan yerleşmelerdir.
- YEREL SAAT=Yeryüzünde her bir nokta için o noktada güneşin meridyenler üzerinden geçmesi ile düzenlenen saat.
- YOĞUNLAŞMA=Atmosferdeki su buharının gaz halden sıvı yada katı hale geçmesine denir.
- YÖRÜNGE DÜZLEMİ=Ekliptik
- YERYÜZÜ=Yer kabuğunun yüzeyi.taş küre
Z
- ZELZELE=Deprem
- ZEMİN =Yeryüzünün yüzeyi
- ZOOCOĞRAFYA=Hayvan dağılışını inceleyen bilim dalı
